مقایسه موتورسیکلت های کراس (Cross) و اندرو (Endro)

موتورسیکلت‌های تخصصی کراس به منظور حرکت در پیست های آفرود، پرش های بلند و کوتاه و مسیرهای صعب العبور خاکی و کوهستانی طراحی و تولید شده اند. با اینکه این دست موتورها قدرت بسیار بالایی دارند اما برای سرعت بالا و مسیرهای طولانی طراحی نشده اند. ممکن است حرکت های طولانی با مدل های کراس باعث آسیب به موتورسیکلت شود.

انواع موتورهای کراس

کلاس کراس به چندین مدل تقسیم می شود، که هرکدام برای اهداف متفاوت، در ابعاد و قدرت های مختلف موجود هستند. این مدل ها اغلب تک ‌سیلندر هستند. موتور آن ها از انواع دو‌ زمانه یا چهار زمانه با حجم‌ های ۵۰ سی‌ سی برای کودکان تا مدل ‌های ۶۵۰ سی‌سی برای مسابقات سنگین بزرگسال و انجام حرکات نمایشی پرشی، ساخته می‌ شوند.

موتورهای دو زمانه سیستم  روغن کاری ندارند، بنابراین روغن موتور را با سوخت مصرف کرده و دود آبی رنگ تولید می کنند. در حالی که موتور کراس چهار زمانه، سیستم روغن کاری جداگانه دارند و دود خارج شده از اگزوز آن ها بی رنگ است.

• غالبا این کلاس به دلیل استفاده در پیست ها و طراحی سبک، به صورت دو زمانه طراحی می شوند.
   
• سواری مختص پیست های آفرود، باعث شده بحث آلایندگی برای طراحی این مدل ها در الویت اول قرار نگیرد.
   
• اگزوز استفاده شده در موتورهای دو زمانه صدای زیاد و گوش خراشی را تولید می نماید.
   
• علت صدای زیاد اگزوز این است که دود ناشی از احتراق را با شدت بیشتری خارج نموده و باعث بهینه شدن عملکرد موتور سیکلت گردد.
   
• موتور کراس های دو زمانه شتاب بیشتری دارند.
   
• در نتیجه آن ها برای زمان هایی مناسب هستند که نیاز به شتاب بیشتر در فضای محدود و پرش های بلند از روی سکو خواهیم داشت.
   
• کراس های دو زمانه استهلاک بیشتری نسبت به موتورهای کراس چهار زمانه دارند، بنابراین امروزه موتورسواران روی به استفاده از موتورهای چهار زمانه آورده اند.

مشخصات فنی موتور کراس

قدرت کراس ها بین حداقل 18 اسب بخار تا حداکثر 90 اسب بخار طراحی گردیده است و دارای حداکثر سرعت اسمی  105کیلومتر بر ساعت می باشد.
 

از دیگر ویژگی های موتور کراس حرکت در شیب های بسیار تند تا 45  درجه با طول 50 متر و پرش هایی تا ارتفاع 12 متر می باشد.
 

اولین چیزی که یک موتور سیکلت کراس نیاز دارد، سیستم کمک فنر و سیستم تعلیق قدرتمند با طراحی دقیق است. تا بتواند  ضربه های وارد شده و تنش های ایجاد شده در زمان فرود را مهار نماید و موتور سوار بتواند بدون وارد شدن ضربه و آسیب بدنی به خود و موتور سیکلتش، به حرکت ادامه دهد.
 

این موتورها باید وزن سبکی بین 105  تا 120 کیلو گرم داشته باشند تا بتوانند به راحتی پرش ها و حرکات نمایشی را انجام دهند. در نتیجه اکسسوری های اضافی، چراغ های عقب و جلو، باطری، راهنما و غیره در ساخت این موتور سیکلت حذف گردیده است.

 تایرهای استفاده شده در آن از نوع آج دار و با آج های بلند می باشد، تا موتور سوار به راحتی بتواند در زمین های خاکی و گل و لای حرکت نماید.
 

جنس بدنه موتور کراس باید با وجود وزن سبک، استحکام  بسیار بالایی داشته باشد تا علاوه بر داشتن قدرت پرش، تحمل ضربات فرود از ارتفاع را هم داشته باشد و دچار شکستگی نگردد. نیاز به فرمانی قدرتمند داریم. زیرا در زمان فرود از پرش ها و حرکت در دست اندازها موتور سوار باید از طریق فرمان قدرت مهار موتور سیکلت را داشته باشد و فرمان بتواند فشار وارد شده از طرف موتور سوار و ضربه های ایجاد شده از چرخ های جلو را تحمل نماید.
 

ترمز های استفاده شده از نوع دیسکی و هیدرولیکی می باشد.
 

البته با توجه به مدل آن، ترمزهای دیسکی می تواند به صورت خورشیدی یا ساده در ساختار موتور استفاده گردد. زنجیر استفاده شده در موتور  وظیفه انتقال نیرو از موتور به چرخ عقب را دارند بنابراین باید ضخیم و مقاوم باشند.
 

زیرا  پاره شدن زنجیر در زمان انجام حرکت موتور سیکلت خطرات جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت. از آن جایی که در زمان فرود امکان باز شدن ناگهانی جک در موتور کراس وجود دارد، بنابراین در ساختار این نوع موتور سیکلت ها از جک  استفاده نمی گردد. زین استفاده شده در این مدل به صورت کوچک  و باریک بوده و فقط  برای استفاده یک سرنشین مناسب می باشد.  
 

موتور سیکلت های اندرو

این نوع  موتورسیکلت‌ها که با نام Dual Purpose هم شناخته شده است، برای سواری های طولانی تر نسبت به موتورهای کراس در سخت ترین شرایط آب و هوایی و مسیر های سخت و دشوار کوهستانی و خاکی طراحی و تولید شده اند.
 

در این کلاس معمولا از موتور های تک سیلندر دو زمانه و چهار زمانه با حجم بین 250 تا 650 استفاده می شود. علت استفاده از موتور تک سیلندر به منظور سبک تر شدن وزن موتور با قدرت بسیار زیاد می باشد. قدرت موتور اندرو حداقل ۱۶ اسب بخار تا حداکثر ۳۰ اسب بخار می باشد و دارای حداکثر سرعت اسمی ۱۲0 کیلومتر در ساعت می باشند. قادر هستند شیب های بسیار تند تا ۳۵ درجه و ۱۰ متر طول را طی کنند و هم چنین می تواند پرش هایی تا ارتفاع ۶ متری را انجام دهند. این مدل از موتورسیکلت ها، نسبت به موتورهای کراس اکثرا سنگین وزن هستند و چیزی در حدود ۱۲۰  الی ۱۴۰ کیلوگرم وزن دارند.
 

سیستم اگزوز در این گروه صدای کمی تولید می کند و در مسافت های زیاد باعث ناراحتی نمی شود. این تغییر در سیستم اگزوز، منجر می شود، قدرت موتور را بین 8 تا 12 درصد کاهش یابد. سیستم خنک کاری  به دو صورت هوا خنک و یا مایع خنک بوده که هوا خنک در میان موتورهای اندرو بیشتر به چشم می خورد. سیستم روشنایی، مخزن بنزین با ظرفیت 10  الی 16 لیتر، زین های پهن و کشیده با ظرفیت 2 نفر سرنشین از دیگر ویژگی های کلاس اندرو می باشد.

تفاوت کلاس کراس و اندرو

موتورهای اندرو بر خلاف موتورهای کراس داری ضریب دنده های متفاوت و دارای ترمز های خورشیدی کوچک تر هستند. تعداد دنده معمولا 5 یا 6 عدد است که باعث می شود سواری با آن ها نرم تر و راحت تر و همراه با سرعت بیشتر باشد. در حالی که در سواری با مدل های کراس مدام مجبور به تعویض دنده خواهیم بود. از دیگر تفاوت های مهم این دو، این است که کلاس اندرو دارای دینام متفاوت و باطری می باشند. اما در ساختار کراس چنین تجهیزاتی به چشم نمی خورد. 

از سویی دیگر موتورهای اندرو بر خلاف مدل کراس دارای تجهیزات دیگری نظیر چراغ های جلو و عقب، شکل ظاهری زین، جک، صفحه کیلومتر شمار، محافظ موتور و محافظ صفحه دیسک می باشند. بنابراین به جرات می توان گفت، موتورهای اندرو به دلیل استفاده  از وسایل و تجهیزات جانبی در ساختار خود، وزن سنگین تری نسبت به موتور سیکلت های کراس است. البته لازم به ذکر است، هزینه تعمیر و نگهداری موتورهای کراس بسیار بیشتر از موتور های اندرو می باشد.