داستان پیروز یوزپلنگ ایرانی

همه‌ی ما از اهمیت پیروز آگاه هستیم و می‌دانیم این یوزپلنگ، چقدر برای حفظ گونه‌ی جانوری خود ارزشمند است. پیروز نه تنها برای دوستداران محیط زیست و هموطنان ما، بلکه برای نیکران موتور نیز، به طور ویژه‌ای ارزشمند است و نیکران موتور امیدوار است بتواند با حمایت رسمی از آن، به حفظ نسل این تیزپای ایرانی کمک کند.

به هر حال خبرساز بودن پیروز، بهانه‌ی خوبی است تا نیکران موتور به معرفی این عزیز بپردازد و گامی در جهت آگاه‌سازی نسبت به آن بردارد. البته اگر مایل هستید به طور کلی در مورد یوز پلنگ ایرانی، مطالعه کنید، مقاله مربوط به یوزپلنگ ایرانی را مطالعه کنید.

داستان تولد پیروز، را احتمالا خیلی از شما شنیده‌اید، بنابراین پس از یک مرور مختصر، از آن عبور می‌کنیم. در سال 1401 دو یوزپلنگ به نام ‌های ایران و فیروز، تحت پروژه حفظ نژاد یوزپلنگ آسیایی، تولید مثل داشتند.

در این جریان، در تاریخ 10 اردیبهشت، سه توله یوز به صورت تکثیر در اسارت دنیا آمدند (زادآوری در اسارت  که با عنوان تکثیر در اسارت  نیز شناخته می‌شود، فرایند نگهداری گیاهان یا جانوران در محیط‌های کنترل‌شده، مانند ذخیره‌گاه حیات وحش، باغ ‌وحش‌ها و ... است) ؛ اما متاسفانه دو توله به دلایل مختلفی در همان روزهای بدو تولد تلف شدند.

از بین رفتن این دو توله، سازمان محیط زیست را بر آن داشت تا به دلیل کمبود امکانات پارک ملی توران، برادر آنها یعنی پیروز را به تهران منتقل کند. در نهایت در تاریخ 28 اردیبهشت، پیروز، به آقای علیرضا شهرداری، فعال محیط زیست و تیمارگر حیات وحش سپرده شد.

البته لازم به ذکر است که زندگی پیروز در اسارت، تنها اقدام سازمان محیط زیست برای حفاظت از این یوزپلنگ نیست. این سازمان تصمیم گرفت تا برای کسب اطمینان بیشتر از حفظ پیروز، از یک دامپزشک متخصص یوزها از آفریقا دعوت کند که برای کنترل سلامت یوز مادر و توله به ایران بیاید. در همین راستا، متخصصی به نام پیتر کالدوِل دامپزشک آفریقایی و بابک باستانی برای این مسئولیت مهم انتخاب شدند.

پیروز، زمانی که به آقای شهرداری سپرده شد، تنها 750 گرم وزن داشت ولی مراقبت از او به گونه‌ای پیش رفت که به وزن نرمال نزدیک شد. طبق آخرین اطلاعات به دست آمده، وزن پیروز به بیش از  14 کیلوگرم رسیده است.

چالش‌های نگهداری از پیروز

پیروز به دلیل اینکه شیر مادر نخورده بود، در ابتدای تولد ضعیف بوده و بدنش، آنتی بادی‌های لازم را نداشت. همین امر باعث شد تا قبل از چهار ماهگی، 3 بار تا دم مرگ برود ولی با تلاش  علیرضا شهرداری و سایر متخصصان توانست نجات یابد و به زندگی برگردد.

پیروز از چه مواد غذایی تغذیه می‌کند؟

تغذیه‌ی او شامل گوشت مرغ و گوسفند و گوساله، بلدرچین و خرگوش است.

چرا پرورش پیروز به انسانها سپرده شده؟

قبل از هرچیز بهتر است این نکته را یادآور شویم که پیروز تنها حیوانی نیست که توسط انسانها پرورش می‌یابد. این نوع پرورش برای پیروز و دیگر حیواناتی که در اسارت نگهداری می‌شوند، امری لازم و ضروری است.

توله‌هایی که در اسارت نگهداری می‌شوند و قرار نیست به طبیعت بازگردنند، بهتر است در کنار انسان بدون استرس نگهداری شوند و از انسان، ترس نداشته باشند و حتی برای مواردی مانند معاینه، خونگیری، سونوگرافی و… آموزش ببینند تا نیاز نباشد حیوان، برای هر کدام از این موارد، حیوان بیهوش شود.

از آن‌جایی که توله‌ها در طبیعت با خواهر و برادر یا مادر خود بازی می‌کنند و برای رشد بهتر، باید تحرک داشته باشد،لازم است یک نفر با پیروز بازی کند تا خلا نبود خواهر و برادر و نداشتن محیط مناسب برای تحرک کافی برای او جبران شود. این امر را آقای شهرداری به عهده گرفته‌اند.

هدف کلی تیم حفاظتی پیروز این است که برای زندگی مستقل در پارک ملی توران، آمادگی لازم را به دست آورد. به طور مثال آقای علیرضا شهرداری، برای کم کردن وابستگی پیروز از مادرش و عادت دادن وی به هوای بیرون، شب‌‌ها در کنارش در فضای باز سایت پردیسان می‌خوابد تا بدن پیروز کم ‌کم به تغییر دما عادت کند.

فراموش نکنیم که تمام تلاش‌ها برای محافظت از یوز، این است که ژنی از یوز را حفظ کنیم، بنابراین قرار نیست که پیروز به طبیعت باز گردد. حتی اگر این توله یوز ایرانی، توسط مادرش هم بزرگ می‌شد، با وجود انتقاداتی که به شبیه بچه گربه بزرگ شدن پیروز وارد می‌‌شود، باز هم برای زندگی به طبیعت فرستاده نمی‌شد تا خطرات محیطی، زندگی او را تهدید نکند.

اگر پیروز در آینده بتواند جفت‌گیری کند، توله‌های او باز هم در اسارت زندگی می‌کنند. در واقع قرار است این روند تا 3 یا 4 نسل ادامه داشته باشد تا بدین طریق بتوان جلوی انقراض نسل یوزپلنگ آسیایی را گرفت.

از برنامه‌ی نگهداری پیروز در آینده چه می‌دانیم؟

برنامه نگهداری از پیروز به این صورت است که تا 12 ماهگی در تهران بماند و پس از آن در صورت مناسب بودن شرایط، ممکن است به پارک ملی توران منتقل شود.

سخن آخر

احتمال انقراض پیروز و به طورکلی یوزپلنگ آسیایی بسیار جدی است و می‌تواند به محیط زیست، صدمات جبران ناپذیری وارد کند. شاید ما به عنوان یک شهروند عادی نتوانیم مستقیما از انقراض نسل هیچ جانوری جلوگیری کنیم ولی لازم است هر یک از ما با توجه به مسئولیت اجتماعی خود، تمام تلاش خود را برای حفظ محیط زیست به کار ببریم و فرهنگ محافظت از آن را گسترش دهیم. در صورتی که مایل هستید اخبار مربوط به یوزپلنگ آسیایی را مطالعه کنید، روی لینک مربوطه کلیک کنید.